«حملونقل بینالمللی هوایی» فرآیند حمل هوایی یک کالا از کشوری به کشور دیگر است. معمولاً این فرآیند طی دو مرحله صورت میگیرد:
مرحله نخست حمل محموله از درب کارخانه یا انبار به درب گمرک است که توسط صاحب کالا یا نماینده قانونی او پس از انجام امور گمرکی به ایرلاین مربوطه تحویل داده است میشود. انجام تشریفات ترخیص کالاهای وارداتی و یا صادراتی (که درواقع همان تنظیم اظهارنامه گمرکی است) از یک کشور بر اساس قانون امور گمرکی و آئیننامه اجرائی آن کشور صورت میگیرد. اظهارکننده کالا موظف است اسناد لازم را از قبیل مشخصات کامل کالا، ارزش دقیق محموله، گواهی مبدأ، اسناد بانکی و سایر مجوزهای موردنیاز که مقررات و قوانین مربوطه تعیین نموده است را به همراه اظهارنامه جهت صدور مجوز گمرکی ارائه نماید. کلیه کالاهایی که با مجوز گمرکات کشور مبدأ به خارج از کشور و یا بالعکس بهوسیله هواپیما جابجا میگردد، ذیل صادرات و واردات هوایی شناسایی میشوند.
مرحله دوم فرآیند حملونقل بینالمللی هوایی تحویل کالای ارسالشده از مبدأ توسط هندلینگ ایرلاین و تحویل آن به انبارهای عمومی کشور مبدأ است. همانند کلیه محمولههای تجاری هم در مبدأ و هم در مقصد تشریفات گمرکی لازم صورت میپذیرد. پس از انجام رویه فوق صاحب کالا میبایست کالای خود را از گمرک پس طی رویه قانونی ترخیص کالا تحویل بگیرد.
انجمن بینالمللی حملونقل هوایی که با نام یاتا IATA International Air Transport Association) نیز شناخته میشود، سازمانی فرامرزی و متشکل از ۲۶۰ شرکت هواپیمایی است که در ماه آوریل سال ۱۹۴۵ در شهر هاوانا، کوبا راهاندازی شد. IATA هماکنون ۸۳٪ درصد از ترافیک هوایی جهانی را به خود اختصاص میدهد. دفتر مرکزی سازمان یاتا در شهر مونترآل کشور کانادا قرار دارد.
برای آشنایی بهتر با حملونقل هوایی کالاهای تجاری، و حمل کالاهای مسافران باید با تفاوت دو مفهوم «کارگو Cargo» و «فریت Freight» توجه کنید. هرچند وسیله حملونقل بینالمللی در اینجا هواپیماها است اما این دو باهم متفاوتاند.
تفاوت فریت بار و کارگو در حملونقل هوایی کالاها چیست؟
حملونقل هوایی کالا به دو روش کارگو و فریت انجام میشود که روش نخست مقرون بهصرفهتر است. درروش کارگو که یک روش تجاری محسوب میشود، حمل کالا بهصورت دستهجمعی بوده و افراد میتوانند بارهای کم خود را به همراه سایر مرسولات به مقصد ارسال کنند. این روش توسط هواپیماهای مخصوص باربری انجامشده و مطابق با استانداردهای ایمنی صورت میگیرد.
روش فریت نیز مربوط به کالاهای غیرتجاری و حمل کالاهای مسافرانی است که قصد سفرهای طولانیمدت را داشته و از حجم متعارف زمان سفر برخوردار نیست. به همین منظور باید از هواپیماهایی استفاده کنند که امکان حمل بار آنها را به این روش داشته باشند. معمولاً، اکثر هواپیماهای مسافربری قابلیت حمل کالا بهصورت فریت را دارند.
