اصطلاحات مقدماتی حمل و نقل بین المللی
صنعت حمل و نقل بعنوان حوزه ای استراتژیک یکی از مهم ترین و در عین حال پیچیده ترین مراحل تجارت بین الملل محسوب میشود. امروزه حمل و نقل یکی از اجزاء مهم اقتصاد ملی و بین المللی تلقی می گردد و بدلیل داشتن نقش زیربنایی تأثیر فراوانی بر فرآیند رشد و توسعه اقتصادی کشورها دارد. به گونه ای که ویژگی های کمی و کیفی این صنعت در هر کشور بعنوان شاخصی برای توسعه یافته گی یا عقب افتادگی محسوب میشود.
واژهٔ «ترابری» از پیشوند پارسی ترا- به معنی فراسو و آنسو، و واژهٔ بری از فعل بردن ساختهشده است. پیشوند ترا- از پیشوندهای کهن زبان پارسی است که در پارسی باستان نیز همینگونه کاربرد را داشته است و هممعنی و همریشه با Trans در انگلیسی است. ترابری از دید واژگانی به معنی بردن به آنسوی دیگر است.
ترابری یا حملونقل بینالمللی کالا:
عبارت است از حمل و جابجایی کالا از مبدأ کشوری به نقطهای در داخل کشور دیگر با رعایت قوانین و مقررات حاکم بر آن.
شرکت حملونقل بینالمللی:
شخصیتی است حقوقی که بهمنظور انجام عملیات حملونقل بینالمللی کالا، طبق مقررات داخلی و بینالمللی با بهرهگیری از شیوههای گوناگون حمل (دریایی، زمینی، هوایی، ریلی و یا ترکیبی) بهعنوان فورواردر (Forwarder) و یا کریر (Carrier) و یا تواما مشغول فعالیت میباشد.
فعالیت فورواردی (Forwarder):
عبارت است از عمل هماهنگی و برنامهریزی حمل کالا از طرق زمینی، دریایی، هوایی، ریلی و یا ترکیبی با قبول مسئولیتهای قانونی بهموجب صدور بارنامه حمل و انعقاد قرارداد فی مابین.
فعالیت کریری (Carrier):
عبارت است از تصدی بلافصل جابجایی کالا از کشوری به کشور دیگر، با بهرهگیری از وسایل حمل بر اساس قرارداد حمل.
پیشرفت تجارت بین المللی باعث ایجاد و توسعه چشمگیر حمل ترکیبی شده است.این نوع حمل و نقل که مستلزم استفاده از چند وسیله مختلف است، موجب شده که تشکیلاتی جدا از حمل کنندگان پدید آید که کالا را از مبدا تحویل گرفته و در مقصد تحویل دهد.این تشکیلات که فورواردر نامیده می شود، امروزه نقش عمده در حمل و نقل بین المللی بر عهده دارد.
انواع روشهای حمل و نقل
به طور کلی روش حمل و نقل بین المللی در تجارت بین الملل به پنج دسته تقسیم میشود:
-
حمل و نقل دریایی
-
حمل و نقل جاده ای
-
حمل و نقل هوایی
-
حمل و نقل ریلی
-
حمل و نقل مرکب